TERUG NAAR INHOUDSOVERZICHT
Lucas arts en evangelist
Korte situering
Lukas is niet de enige die meer dan één boek schreef dat in het Nieuwe Testament werd opgenomen (‘Evangelie volgens Lukas’ en de ‘Handelingen van de Apostelen’). Van Paulus (althans onder zijn naam) hebben we een heel stel brieven, Petrus heeft ook twee brieven geleverd (waarvan zeker de eerste hoogstwaarschijnlijk van zijn hand is) en Johannes heeft naast het ‘Evangelie volgens Johannes’ nog zijn naam gegeven aan 3 brieven en ook de Apocalyps (of ‘Openbaring van Johannes’) wordt aan hem toegeschreven. Bijzonder aan Lukas is dat hij – volgens de traditie – de enige niet-jood is van de Nieuw-testamentische schrijvers, een heiden-christen afkomstig uit Antiochië in Syrie. Hij was arts van beroep, was leerling van de apostelen en volgde Paulus op zijn missiereizen tot deze de marteldood stierf (een groot deel van de ‘Handelingen’ kon hij schrijven vanuit wat hijzelf tijdens die tochten heeft meegemaakt). Hij heeft Jezus zelf niet gekend maar heeft wel heel wat onderzoekingen gedaan bij de eerste christenen; overigens zegt hij dat er reeds over Jezus gepubliceerd werd. Waarschijnlijk verwijst hij o.m. Naar het evangelie volgens Markus. Volgens de ‘Antimarcionitische proloog’ op het evangelie van Lukas zou hij niet gehuwd geweest zijn en overleed hij in Beotië. In Griekenland schreef hij dit evangelie ‘onder aandrang van de heilige Geest’, overigens in zeer vloeiend Grieks, helder en duidelijk (het werd vroeger wel eens op middelbare scholen gebruikt om de leerlingen te leren vertalen uit het Grieks) in een vloeiende melodieuze taal.
Was Lukas een arts?
In de brief van Paulus aan de christenen van Kolosse wordt hij in ieder geval “onze vriend, de arts”, genoemd. “U groet mijn vriend Lucas, de arts, en Demas” (Kol.4,14). A. Läpple beweert dat in het evangelie volgens Lukas en in de Handelingen der Apostelen niet minder dan 400 medische vaktermen in voorkomen. Läpple vergelijkt enige verzen van Markus en Lukas om te laten zien hoe Lukas toch altijd tracht een nauwkeurige diagnose te stellen.
Mk.1,30 schrijft bv. “De schoonmoeder van Simon lag met koorts te bed; zij spraken Hem aanstonds over haar”. Lukas 4,38 preciseert dat “de schoonmoeder van Simon hoge koorts” had. - Mk.1,40 “Er kwam eens een melaatse bij Hem …”. Bij Lukas.5,12 wordt dit “een man … die overdekt was met melaatsheid”. - Mk.3,1 “Op een andere keer ging Hij naar de synagoge waar een man aanwezig was met een verschrompelde hand”. Lukas 6,6 vermeldt dat het “een verschrompelde rechterhand” was. - Mk.14,47 “Maar een van die er bij stonden trok zijn zwaard en sloeg met een houw de knecht van de hogepriester het oor af”. Ook hier vermeldt Lukas 22,50 dat het om “het rechteroor” handelde. - Ergens schrijft Markus:“Er was een vrouw bij die al twaalf jaar aan bloedvloeiing leed; 26 zij had veel te verduren gehad van een hele reeks dokters en haar gehele vermogen uitgegeven, maar zonder er baat bij te vinden; integendeel het was nog erger met haar geworden” (5,25-26). Dit vindt Lukas als arts toch wat te sterk gezegd, zeker die laatste sneer “integendeel, het was nog erger met haar geworden”, de beroepseer zat hem ook als evangelist toch nog wel diep en hij gaat dat dus wat afzwakken. Het werd: “Er was een vrouw bij die sinds twaalf jaar aan bloedvloeiing leed. Haar hele vermogen had zij aan dokters uitgegeven, maar bij niemand genezing kunnen vinden” (Lk.8,43). - Een andere treffende tekst is deze waarin Lukas de doodsstrijd van Jezus beschrijft en een bepaalde medische vaststelling weergeeft waar hij noteert: “Aan doodsangst ten prooi bad Hij met nog meer aandrang. Zijn zweet werd tot dikke druppels bloed, die op de grond neervielen” (Lk. 22,44). Lukas heeft dit zeker gehoord van Jezus’ vrienden die hem vertelden hoe Jezus eruit zag na zijn doodsstrijd. De Nobelprijswinnaar dokter Barbet schuift hier de theorie naar voor dat het bij Jezus inderdaad ging om ‘hemathidrose’. Dit ‘bloed zweten’ kan zich voordoen bij grote lichamelijke verzwakking, samengaand met een geweldige morele inzinking (bv. Na een enorme angst, bij de mededeling van iemands imminente terechtstelling). Over heel het lichaam (niet enkel in het aangezicht) komt zweet en bloed uit de poriën; dit betekent een enorme foltering, die het lichaam uiterst gevoelig maakt. Jezus’ verdere lijden (o.a. de geseling) wordt daardoor onmenselijk zwaar. Alleen de arts Lukas heeft deze beschrijving voor ons bewaard in zijn evangelie. Lees elders:
Ligt Lukas begraven te Padua in Italië?
TERUG NAAR INHOUDSOVERZICHT TERUG NAAR THUISPAGINA
