Jezus-de-zeloot door Reza Aslan
Jezus-de-mens
Reza Aslan
Pasen is dichtbij. Zoals bij alle christelijke feesten mag je je vanwege de media verwachten aan enige afbraak van de Kerk of de Jezusfiguur. Dit keer verscheen in De Standaard (der Letteren 11 april 2014) een artikel over ‘Jezus was een oproerkraaier’ met een bespreking van het boek van Reza Aslan over Jezus-de-mens. Erg origineel is het boek niet. Er zijn al wel meer boeken verschenen over Jezus als leider van een soort ‘witte brigade’ die zowel de Romeinse bezettingsmacht als de met haar sympathiserende priesterkaste bekritiseert én stokken in de wielen wil steken. Aslan verpakt de zaak in een wetenschappelijk papiertje (van 400 bladzijden); hij heeft daar alle recht toe aangezien hij een tijdlang christen is geweest, een doctoraat godsdienstwetenschappen heeft en ook cultuurwetenschapper is. En dat klinkt natuurlijk geweldig gewichtig. Hij heeft dus alle recht om eens eventjes zijn gedacht te zeggen over Jezus. Je staat paf over het lef van zulke mensen. Alleen komt dan bij mij weer de idee op – zoals indertijd bij de Da Vinci-code’ –: lees dit als een succesroman, als een de goegemeente schokkend document dat eventueel voor de schrijver gouden eieren legt. Soortgelijke boeken heb ik echter vele jaren geleden al gelezen, boeken die voortbouwen op een paar zinnen uit het evangelie en daar hun eigen evangelie mee opbouwen over Jezus als revolutionair. Daarmee ontzeg ik niemand het volkomen verantwoord recht om de link te zoeken tussen de ‘historische’ Jezus en de ‘Jezus van het geloof’ (ik weet niet of exegeten daar de dag van vandaag nog wakker van liggen). Maar als je de evangelies zo pluimt dat jij alleen daar plots de ‘echte’ historische Jezus uit kunt ziften, excuus maar dan ga je – met al je universitaire titels – toch een bankje te hoog zitten. Je moet toch even glimlachen als Hij Jezus niet als pacifist ziet o.w.v. ‘Ik ben niet gekomen om vrede te brengen maar het zwaard’; je gaat dan toch direct aan dat andere vers denken : 'Steek uw zwaard weer op zijn plaats. Want allen die naar het zwaard grijpen, zullen door het zwaard omkomen.’ (Mt 26,52) Maar je kan hier moeilijk bij elke bewering het tegendeel gaan naar voor schuiven… Over de broers en zussen van Jezus bestaat onenigheid onder (katholieke en protestantse) exegeten; ik verwijs evenwel naar het knappe boekje van de Dominicaan Marle die op overtuigende wijze bewijst dat Jezus geen broers en zussen had in onze betekenis van het woord (Zie website van www.geloofenleven.be bij Inhoud: Dossiers/Jezus’ broers). Tenslotte is het toch van belang dat er geen absolute scheiding is tussen de ‘historische Jezus’ en ‘Jezus de Christus’, de Jezus van het geloof’, want anders maak je het geloof ongeloofwaardig. Dit boek beschouw ik dus zoals zoveel andere ‘opzienbarende’ boeken als een roman die evenwel afbreuk doet aan wat ik echt geloof en over de wijze waarop ik omga met het evangelie. Leert dit boek me om kritisch te staan in mijn geloof? Daar heb ik dit boek echt niet bij nodig, want op vele punten kan ik er kritiek op leveren en met wat culturele bagage over de tijd van Jezus kan je nog een hele hoop andere boeiende maar overtollige Jezusboeken schrijven. Aan mij is dit boek echt niet besteed. Sorry Reza. (Ben Van Vossel)