GELOOF en LEVEN
GELOOF EN LEVEN 2004 NR 3
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Magda De Wilde. Gemeenschap Maria-
“Weet u wat Pinksteren betekent”?
Dit was een vraag die tijdens de koffiepauze op het werk even aan bod kwam. Antwoorden: ‘Het heeft iets met God te maken, wat precies weet ik niet’ en ‘We krijgen er een vrije dag voor.’
Weinig mensen, ook christenen, weten nog wat Pinksteren eigenlijk betekent. Nochtans is het voor ons christenen een heel belangrijk feest. Pinksteren: de Heilige Geest is over ons uitgestort!
De mensen in Jeruzalem vroegen de apostelen: ‘Wat moeten wij doen mannen, broeders?’
Petrus antwoordde hen: ‘Bekeert u en ieder van u late zich dopen in de Naam van Jezus Christus, tot vergeving van uw zonden dan zult gij als gave de Heilige Geest ontvangen.’ (Handelingen 2,38)
En in hfdst 4 vers 31 staat: “Zij werden allen vervuld met de H.Geest en spraken het woord Gods met vrijmoedigheid.”
Dit zou wel eens een belangrijk kenmerk van de werking van de H.Geest kunnen zijn, vooral ook in deze tijd: het woord Gods spreken met vrijmoedigheid.
Mannen , broeders, wat moeten wij doen?
Een vraag die vandaag ook door velen zou kunnen gesteld worden en die, heel waarschijnlijk, dikwijls in stilte, in eenzaamheid, in nood, ook gesteld wordt: ‘Wat moet ik doen, wie kan mij helpen, waar vind ik een uitweg en hoger leven voor mijn geest?’ Mensen weten soms bijna niets meer af van wat het christelijk geloof in zijn essentie, in zijn grote waarde voor ons leven inhoudt.
De apostelen zeggen hen wat ze moeten doen, zij preken, zij verkondigen het christelijk geloof, tot welzijn van hun naasten. En zij bidden met ongelovigen, leggen hun de handen op, staan hen geestelijk bij en op hun beurt worden die mensen vervuld met de H.Geest.
Het woord Gods spreken met vrijmoedigheid.
Wij mogen God dankbaar zijn wanneer wij wellicht tot die minderheid behoren die wel weet wat Pinksteren betekent, christenen die de kracht van Gods Geest in hun leven mogen ervaren, christenen die vorming krijgen in en rond hun christelijk geloof, zoals de apostelen vorming ontvingen van Jezus en de H.Geest. De apostelen gaven dan op hun beurt anderen vorming vertelden van hun eigen ervaringen.
En dan bots ik op die vraag: durf ik ook het woord Gods spreken met vrijmoedigheid tot hen die niet weten wat ze moeten doen?
EINDE ARTIKEL
NAAR INHOUD NAAR TOP VAN DIT NUMMER
John Henry Newman
Rijkdom van oude ceremoniëlen
Je hebt mensen die heimwee hebben naar hoe het er vroeger aan toe ging. Sommigen zweren nog bij Latijnse mis, en zelfs de mis met de rug naar het volk enz… Dat is hun goed recht, al is het best van je toch wat af te stellen op hetgeen de Kerk sedert het 2de Vaticaans concilie heeft geleerd. Hier geven we evenwel een preconciliair stukje van (de latere kardinaal) John Henry Newman, toen priester van het Oratorium, een bekeerling uit het Anglicanisme die het na zijn bekering opnam voor de katholieken, die door de officiële Anglicaanse kerk nogal belachelijk gemaakt werden op een vaak goedkope en lichtzinnige manier. Ik geef dit stukje om iets van de rijkdom van oude ceremonies te laten aanvoelen, maar dan eerder als uitnodiging om ook vandaag de diepte van kerkelijke symbolen en ceremonies en hun werkelijke inhoud binnen te treden. Het handelt over de zegen met het heilig Sacrament wat vaak gebeurde op het einde van het lof (een vrij korte ceremonie die lange tijd ook op gewone parochies in gebruik was en zoals wij het in de Voskenslaan (56) te Gent nog elke zaterdagavond doen (18.45 u.) op het einde van de Verrijzenisvespers).
De zegen met het 'Allerheiligste'
“Ik behoef u niet te zeggen, mijn vrienden, dat de zegen met het Allerheiligste een van de eenvoudigste plechtigheden der Kerk is; de priesters komen binnen en knielen neer. Een van hen ontsluit het tabernakel, neemt het Heilig Sacrament eruit, zet het rechtop in een monstrans van edel metaal, en plaatst deze dan hoog boven het altaar tussen brandende kaarsen, zodat allen het kunnen zien (nl. de geconsacreerde heilige hostie in de monstrans). Dan begint het volk te zingen. Intussen biedt de priester knielend de Koning des hemels tweemaal wierook aan. Daarna neemt hij de monstrans in de handen, richt zich naar het volk, zegent de mensen kruisgewijs met het Allerheiligste, terwijl een der aanwezigen een belletje laat rinkelen om de aandacht te richten op de plechtigheid. Het is de plechtige zegen van de Heer over zijn volk, zoals Hij persoonlijk eens zijn handen ophief over de kinderen, of zoals Hij zijn apostelen zegende toen Hij opsteeg van de Olijfberg. Evenals kinderen ’s avonds vóór het naar bed gaan voor hun ouders komen, zo komen de leden van het grote katholieke gezin eenmaal of tweemaal in de week na de drukte en het zwoegen van de dag vóór de eeuwige Vader; en dan lacht Hij hun toe en stort over hen het licht van zijn aanschijn uit. Het is de vervulling van wat de hogepriester afriep over de Israëlieten: “De Heer zegene u en behoede u; de Heer doe zijn aanschijn over u lichten en zij u genadig; de Heer wende tot u zijn gelaat en schenke u de vrede”. Zou er wel een ontroerender gebruik kunnen bestaan, zelfs naar het oordeel van degenen die er niet in geloven? Hoe vaak moet niet iemand die niet katholiek was, bij het zien daarvan hebben gedacht: “Och, kon ik het maar geloven!”, wanneer de priester de Bron van alle genade opheft, en het volk zich diep in aanbidding neerbuigt! Het is werkelijk een van de schoonste, natuurlijkste en meest kalmerende handelingen van de Kerk.”
EINDE ARTIKEL
NAAR INHOUD NAAR TOP VAN DIT NUMMER
paus Johannes Paulus II (22.11.2003)
“De verkondiging van het heil dat eens en voor altijd aan het kruishout bewerkt werd en dat God aan ieder mens aanbiedt in de verlossende liefde van Christus moeten wij klaar en duidelijk laten horen”
EINDE ARTIKEL
NAAR INHOUD NAAR TOP VAN DIT NUMMER
2. Een theologiestudent
bvv
Zoeken naar uitweg uit geloofscrisis
Het was een vrij normale opleiding tot het priesterschap binnen de Rooms-
Ik liep die dagen rond met een zwaar hart, er was een lamp uitgegaan, de lamp van een God en Vader die je vertrouwen kunt, van een Heiland die voor mij zijn leven had gegeven om mij naar het geluk te voeren, van een kerk die -
De vanzelfsprekendheid van het evangelisch getuigenis
Ik zocht naar een uitweg in de Schrift, waarin ik graag en vaak las. Zo was ik op een avond doorlopend aan het lezen in de Handelingen van de apostelen. Jezus’ afscheid, Pinksteren en de eerste christenen, het bedrog van Annanias en Saphira. Bij dat laatste vroeg ik me reeds af: vertellen ze dat nu om de rest van de groep schrik in te boezemen, best mogelijk, maar waarom zetten ze dat op schrift zodat ook nieuwe christenen (die je toch nog wat wil aantrekken met positieve zaken van je groep) en zelfs buitenstaanders dat onder ogen krijgen? Ik bedoel: die onvolmaaktheid, die zwakheid in eigen rangen, dat siert een groep toch niet. En dan dacht ik aan al dat soortgelijke dat de Evangeliën en de brieven verhalen: over Judas, de verrader, over Petrus (de latere aanvoerder) die zijn Meester verloochende, over de apostelen die keer op keer onder elkaar zitten te twisten over wie van hen wel de voornaamste is (in feite een troep kleine kinderen bij elkaar!), over hun onbegrip en al te aardse verwachtingen, over een Messias die verworpen wordt en compleet ten onder gaat …
En het werd volmaakt stil...
Je zal het wonder vinden, maar toen ik dat alles las en al die kleinheid en dat alles waarop je niet groot kunt gaan begon te overdenken werd mijn hart warm en blij in plaats van ontmoedigd. Immers, een groep die over zichzelf al die kleinheid zomaar zit te vertellen en over te leveren, die heeft geen bedrog op het oog, die is rechtzinnig en betrouwbaar! Daar kan je op voort! Dat was het paradoxale inzicht dat ik daar kreeg. Laat ze dan nog een aantal zaken weergeven in de taal van hun tijd en in beelden van hun tijd en hun cultuur, maar de kern van wat ze vertellen is ontegensprekelijk waar! Het is wonder, het was eigenlijk maar een kleine kaarsje dat werd ontstoken, maar in mijn hart gingen alle lichten plots weer aan. Zoals in een groot stadium, waar een kleine vonk alle lichten en spots zou ontsteken. Dat kleine inzicht bewerkte een plotse zonsopgang: “Indien wat ze daar schrijven waar is, echt waar is, en dat geloof ik nu echt, dan is al de rest ook waar, alles wat ze in de loop van de kerkgeschiedenis hebben overgeleverd, alles wat die kerk, gebouwd op de apostelen en gewild door de Heer, heeft doorgegeven”. Die simpele ervaring, dat eenvoudige inzicht, deze genade vanuit het lezen van de Schrift, werd voor mij een zekere en onaantastbare basis waarop mijn geloof zich verder heeft kunnen ontwikkelen. Prijs de Heer!
EINDE ARTIKEL
NAAR INHOUD NAAR TOP VAN DIT NUMMER
8 MEI 2004 “SAMEN VOOR EUROPA”
Naar notities van deelnemers
“SAMEN VOOR EUROPA” Zo luidde het thema van een samenkomst op 8 mei 2004 in Stuttgart van een groot aantal (127) christelijke bewegingen en kerken om de rol te onderlijnen die de christenen in het Europa van gisteren, vandaag en morgen te spelen hadden of hebben. Met 10.000 waren ze daar aanwezig, het aantal was beperkt gehouden. In 158 steden over heel Europa waren er echter samenkomsten waarop men op reuzenschermen per satelietverbinding de samenkomst ‘life’ kon meemaken. En het werd een deugddoende ervaring. Op het einde van de dag was je er dieper dan ooit van overtuigd dat Europa, zonder de christenen, een misbaksel wordt. Maar ik zou het positief willen stellen: wij christenen moeten onze schouders onder dit Europa van de 25 (in de toekomst nog meer) zetten, opdat het een creatie wordt die de moeite waard is. Wij mogen de uitdagingen niet ontlopen, wij mogen niet denken: het zal zonder ons ook wel gaan, wij vertegenwoordigen geen macht meer, wij hebben geen invloed, de kerk is op de terugweg… Alle aanwezigen hebben een slottekst aanvaard waarin ze beloven zich in te zetten voor de universele broederschap (zoals de stichteres van de Foccolarebeweging, Chiara Lubich het omschrijft) die we willen bezielen vanuit een evangelische ingesteldheid. Het is een boeiende uitdaging, een enthousiasmerend engagement. We geven hieronder enkele toespraken, telkens vanuit persoonlijke notities.
1 Boodschap van paus Johannes Paualus II tot de christenen van Europa
2 Twee grote christenen aan het woord: (Ricardi en Prodi)
3 Noodzaak van geestelijke vernieuwing
4 Europa heeft Christus nodig.
5 Chirara Lubich: Deel 1: de universele broederschap
Deel 2: Een verenigd Europa voor een verenigde wereld.
6. Slotverbintenis van de deelnemers
1. BOODSCHAP VAN PAUS JOHANNES PAULUS II
Het is mij een grote vreugde dat de Christenen van Europa samenkomen rond de christelijke wortels van dit Europa. Het nieuwe Europa werd gesticht, verlicht door het evangelie. Veel volkeren vonden zo aansluiting in een gemeenschap van lotsverbondenheid: Europa! Europa is niet enkel het verleden, ook het heden en de toekomst. Het ontstond uit een bittere menselijke nederlaag (W.O. II) en de vaders van de Europese eenheid werden vooral gevormd door het christelijk geloof. Zij hebben de basis gelegd van de eenheid tussen gewezen vijanden. Door de bezieling van hun geloof en hun eenheid van geest laten de christelijke gemeenschappen zien wat ze bedoelen met Europa. De ontelbare slachtoffers van de 20ste eeuw betekenen voor de christelijke leiders een inspiratie om solidair te zijn in liefde en ons hart te openen voor het evangelie. Ze laten zien aan hun medeburgers dat ze vanuit het evangelie het eng nationalisme laten vallen om zich ten dienste te stellen van de lotsverbondenheid. De Eukumenische dialoog van christenen van katholieke, evangelische en orthodoxe signatuur staat ook hier centraal. Een attente en open dialoog moet door het gebod van de liefde versterkt worden. Europa kan niet zonder de inzet van de christenen, vooral van de jongeren. Er is ook de plicht tot nieuwe inzet van de gelovigen om de uitdaging van de nieuwe evangelisatie te beantwoorden. De nieuwe evangelisatie geeft aan Europa een ziel, en helpt om niet alleen voor zichzelf te leven, maar verbonden in onderling respe. De nieuwe kerkelijke bewegingen moeten dat verwezenlijken : het leven respecteren en een edelmoedige aanwezigheid op het wereldtoneel. Ik schenk mijn zegen aan de bisschop en de bisschoppen en priesters in Stuttgart en groet van harte de deelnemers, organisators en allen die daar verenigd zijn in steun en gebed. Vader, zegen allen die het Blijde Nieuws verspreiden.
2. TWEE GROTE CHRISTENEN AAN HET WOORD
(Verslag van “Samen voor Europa” door Magda De Wilde)
Prof. Andrea Ricardi (Stichter van de Sint Egidusgemeenschap) had het over twee engagementen, die uit de gave van het Evangelie voortvloeien.
* Europa kan niet leven voor zichzelf en het arme buurcontinent, Afrika, als de arme Lazarus, als een hond, aan de rijke tafel van Europa laten bedelen.
* Het Europa van de Geest kent geen grenzen. Vrede voor de hele wereld . Een Europa van de Geest moet vruchten van de Geest opbrengen voor de nieuwe wereld.
Prof. Romano Prodi (uittredend voorzitter van de Europese commissie) had het over de inhoud voor de politieke actie voor dit verenigd Europa:
-
-
-
-
Tegenwicht voor de angst is het geloof, leert het christendom. De christenen moeten hun intelligentie en creativiteit ter beschikking stellen op alle vlakken van de samenleving.
3. NOODZAAK VAN GEESTELIJKE VERNIEUWING
8 mei betekende het einde van de 2de wereldoorlog (ontstaan in Europa!), het is ook de dag van de Bevrijding. Maar ondertussen leefde nog een groot deel Europeanen onder communistische dictatuur. Na de oorlog hebben mensen schuld bekend, zijn er ‘nieuwe bewegingen’ ontstaan. De heilige Geest heeft barrières neergehaald tussen christelijke kerken, tussen de Pinksterbeweging en de katholieke Charismatische vernieuwing, ook culturele barrières, de heilige Geest doet enorm veel overstijgen, en ook de barrière tussen clerus en leek. In 1998, op de vooravond van Pinksteren, drukte paus Johannes Paulus II zijn vreugde uit met de nieuwe bewegingen en hoopte dat ze hun gaven ten dienste van de Kerk zouden stellen. In 1999, bij de de ondertekening van de Verklaring over de rechtvaardigheidsleer, is er te Augsburg een netwerk van christelijke bewegingen ontstaan. Op 8 december 2002 kwamen christelijke bewegingen samen rond het thema: “Samen, hoe kàn het anders!” en ze sloten een pact van liefde en respect. Ze begrepen dat het atheïsme ook voor een deel het gevolg is van de scheiding tussen de verschillende kerken. Als we nieuwe liefde opbrengen voor elkaar zal er ook nieuwe kracht uitgaan van de christelijke groepen en kerken.
4. EUROPA HEEFT CHRISTUS NODIG!
Onder deze titel hield Dominee Ulrich Parzany een toespraak op het congres te Stuttgart “Samen voor Europa”. Tegenover de manier van doen van vroegere nationale leiders die hun hele volk een bepaalde geloofsovertuiging oplegden (Cujus regio, illius et religio), en in tegenstelling tot de massale kerkverlating staan we nu voor de uitdaging te gaan naar de individuele mens. De deur staat open voor het evangelie, maar er zijn ook veel tegenstanders (1 Kor. 16,8-
1° Jezus is de garantie voor de individuele waardigheid van de menselijke persoon! Ieder mens komt uit Gods hand en heeft als Beeld van God een onaantastbare waardigheid (Dan is er geen ruimte voor een behandeling van krijgsgevangenen zoals in Breendonk of in de Aboe Ghraibgevangenis. nvdr). Wie van God weggaat en zichzelf tot laatste doel maakt, denkt te kunnen beschikken over het menselijk leven. Het kruis van Jezus toont hoe waardevol ieder mens is “Zozeer heeft God de wereld liefgehad…” (Joh. 3,16). God sluit geen pact met het kwade. (Wij kunnen hier wellicht denken aan de abortus-
2° Jezus schept eenheid en gemeenschap tegen overdreven individualisme. “Als ieder voor zichzelf zorgt, is iedereen verzorgd”, dit is een ketterij. Wij moeten in Europa de angst voor ‘de vreemdeling’ overwinnen. Het recht moet de zwakke beschermen. Democratie heeft voorwaarden: je kan de mensen niet tot het goede dwingen, men moet de harten overtuigen tot recht en gerechtigheid. Mensen moeten een nieuwe ervaring krijgen van liefde en gerechtigheid van God, van Christus. Ik betreur het dat God in de ontwerptekst van de Europese Grondwet geen plaats kreeg. We moeten dat aanklagen. Als men niet luistert naar God zal het de mens vernietigen door mateloze arrogantie. Wij, christenen, moeten vrijmoedig getuigen, in woord en daad. Europa is de grote kans voor het volk van God in alle kerken en christelijke gemeenschappen; zo moeten we het zuurdeeg zijn. Let eens op Pinksteren: de apostelen spraken over Gods grote daden, over Christus weldoend rondgaan, en de mensen hoorden hen in hun eigen taal, namelijk in de taal van hun hart. Dit wonder zal de heilige Geest op zijn manier steeds weer doen. Mensen zullen dit opnieuw meemaken als wij, de getuigen van de gekruisigde en verrezen Heer dit doen in en buiten Europa.
5. TOESPRAAK VAN CHIARA LUBICH (1)
Deel I “De universele broederschap: noodzaak voor een verenigd Europa
1° Universeel! De Franse revolutie had prachtige doelstellingen in de drie woorden: vrijheid -
2° Als eerste beminnen! Jezus’ liefde is belangeloos, Hij hield van ons en gaf zijn leven voor ons ‘toen wij nog zondaars waren’, dus eigenlijk vijandig stonden tegenover God. (“God echter bewijst zijn liefde voor ons juist hierdoor, dat Christus voor ons is gestorven, toen wij nog zondaars waren” Rom. 5,8).
Op 9 mei 1950 stelt Frankrijk (Schuman, een overtuigd christen) de EGKS voor aan Duitsland om de wederzijdse tegenstellingen te overwinnen. Christus’ liefde is immers niet platonisch, maar daadwerkelijk. Voor ons betekent dat: bezorgd zijn met de bezorgden, arm met de armen, ingaan tegen de uitsluiting van ongehuwde moeders, de kinderhandel, ook de uitbuiting door egoïsme. “… al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten van mijn broeders hebt gij voor Mij gedaan” (Mt.25,40). “Een nieuw gebod geef Ik u: gij moet elkaar liefhebben, zoals Ik u heb liefgehad, zo moet ook gij elkaar liefhebben. Hieruit zullen allen kunnen opmaken, dat gij mijn leerlingen zijt: als gij de liefde onder elkaar bewaart” (Joh.13,34-
Dit is niet enkel de roeping voor de afzonderlijke mens, maar ook een roeping voor de steden, staten, bewegingen. We moeten houden van de andere landen, steden, bewegingen… Dàt is nu de macht van het christendom! “Want waar er twee of drie verenigd zijn in mijn Naam, daar ben Ik in hun midden” (Mt.18,20).
De heilige geest werkt door de christelijke gemeenschappen die hoop geven, al zijn hun leden maar arme mensen, als tegenweer tegen de secularisatie. Zo worden mensen bevrijd uit hun isolatie en doet Hij steeds grotere stukken broederschap ontstaan.
Deel II Een verenigd Europa voor een verenigde wereld”
In de namiddag hield Chiara Lubich een tweede toespraak.
De stichters van Europa zagen een verenigd Europa niet als het uiteindelijk doel. De eenheid binnen die familie van volkeren moest er komen om zo bij te dragen aan de eenheid van heel de mensengemeenschap. Wat is de beste houding om gelijke tred te houden met God en de tijd?
-
Deze aspecten van de liefde vragen offerbereidheid. We moeten ons verenigen met het oog op een verenigde wereld. Het testament van Jezus (het gebod van de liefde) inspireert ons: de eenheid van de mensen is namelijk Gods verlangen en vloeit voort uit God. Daaruit volgt de afwijzing van het enge nationalisme en de discriminatie. Johannes Paulus II gaf in 1995 de opdracht om nieuwe wegen van broederschap te vormen. Daarom: bemin de andere volkeren als je eigen volk. Het vitale leven van de christelijke bewegingen moet als een magma door de aardkorst breken zodat de politieke wereld erdoor geschokt en gewijzigd wordt.
6. SLOTVERBINTENIS VAN DE DEELNEMERS AAN HET CONGRES
Verplichting van Stuttgart voor een Europa van menselijkheid:
“Wij willen werken aan
een Europa van liefde en broederschap
en bewust van de opdracht tot openheid voor de hele wereld”
* Is dit ook geen mooie opdracht voor jou?
* Wil jij je daar ook toe verbinden?
“Hieraan moeten de mensen kunnen zien dat jullie mijn leerlingen bent”
“Wat je aan de geringste voor mijn broeders hebt gedaan, dat heb je voor Mij gedaan!”
GOED ADRES
http://www.nieuwsbronnen.com/katholieke/index.html
EINDE ARTIKEL
NAAR INHOUD NAAR TOP VAN DIT NUMMER
Nota bij artikel “De Passie en de Gospa”in verband met antisemitisme:
“Nostra Aetate”, § 4. (2de Vaticaans Concilie)
“… Hoewel de Joodse gezagsdragers, met hun handlangers, Christus naar de dood geleid hebben, kan hetgeen gedurende zijn passie gebeurd is niet worden toegerekend, noch aan alle Joden, die toen leefden, noch aan de Joden van onze tijd. Hoewel het waar is dat de Kerk het nieuwe volk van God is, mogen de Joden niet worden voorgesteld als door God verworpen, noch vervloekt, alsof dit uit de Schriften zou kunnen worden afgeleid. Mogen allen bijgevolg, zowel in de catechese als in het verkondigen van het Woord Gods, er zorg voor dragen niets te onderwijzen dat niet in overeenstemming is met de waarheid van het Evangelie en de geest van Christus.
Bovendien mag de Kerk, die alle vervolgingen van mensen afkeurt, wie ze ook mogen zijn, het patrimonium niet vergeten dat ze met de Joden gemeenschappelijk heeft. Ze betreurt dan ook, niet om politieke redenen maar omwille van de religieuze liefde van het Evangelie, de haat, de vervolgingen en alle vormen van antisemitisme, in om het even welke periode of vanwege gelijk welke dader, die tegen de Joden begaan zijn. Bovendien, zoals de Kerk steeds heeft gezegd en heeft volgehouden, heeft Christus zich, omwille van zijn immense liefde, vrijwillig onderworpen aan het lijden en aan de dood, omwille van de zonden van alle mensen en opdat alle mensen het heil zouden verwerven.”
EINDE ARTIKEL
NAAR INHOUD NAAR TOP VAN DIT NUMMER
-
EINDE ARTIKEL
EINDE VAN DIT NUMMER 2004_3
NAAR INHOUD NAAR TOP VAN DIT NUMMER