GELOOF en LEVEN
GEDOOPT IN DE HEILIGE GEEST
Toespraak door kanunnik Wilfried Brieven
op de viering van 40 jaar Katholieke Charismatische Vernieuwing
in het Scheppersinstituut te Mechelen op 31 maart 2007
Inleiding
I. Onze ervaring van de doop in de Geest
II. Wat zeggen de evangelisten over ‘dopen in de Geest’ ?III. Wat zeggen de Handelingen en Paulus ons over ‘dopen in de Geest’? IV. De doop in de Geest een gave voor heel de Kerk
V. De doop in de Geest in ons leven.
8 aandachtspunten:
1° De doop in de Geest is een genade die in ons leven een bron ontsluit
2° Het voornaamste effect is dat we beleven dat Christus de Heer van ons leven wordt.
3° Het woord van God ontvangen.
4° De groei tot eenheid.
5° De openheid voor de vruchten van de Geest.
6° De openheid voor de charismen.
7° De genade om te getuigen en te evangeliseren.
8° De liefde voor de Kerk en de sacramenten.
Inleiding
We zijn hier vandaag samengekomen met een dankbaar hart omdat we de veertigste verjaardag gedenken van de wereldwijde Katholieke Charismatische Vernieuwing. Het is een gunstige gelegenheid om ons te verdiepen in de visie van de Charismatische Vernieuwing; een wezenlijk element hiervan is de ervaring van de doop in de Heilige Geest. Een groep studenten aan de Duquesne Universiteit in Pittsburg in de Verenigde Staten waren de eersten die dit in de Katholieke Kerk ervaren hebben. Heel bekend is het getuigenis van Patti Mansfield, een van de studenten die aan een retraite deelnam, nu veertig jaar geleden, tijdens het weekend van 17 tot 19 februari 1967. Samen met medestudenten had ze voor die retraite intens gebeden om de Heilige Geest te ontvangen. Ze geloofde in de belofte waarover Lucas spreekt: “Vraag en u zal gegeven worden; zoek en ge zult vinden; klop en er zal worden opengedaan…. Als gij dus, ofschoon ge slecht zijt, goede gaven aan uw kinderen weet te geven, hoeveel te meer zal dan uw Vader in de hemel de Heilige Geest geven aan wie Hem erom vragen” (Luc. 11,9;13). Deze jongeren waren ook geraakt door het gebed dat Paus Johannes XXIII schreef voor het Tweede Vaticaans Concilie: “Heilige Geest, verricht ook vandaag wonderen als in een nieuw pinksterfeest”. Enkele dagen voor de aanvang van de retraite, bad Patti: “Heer, ik geloof dat ik uw Geest in het doopsel en het vormsel al ontvangen heb. Maar als het mogelijk is dat uw Geest meer dan totnogtoe in mijn leven werkzaam wordt, dan VERLANG ik dat!”. Ik ben er meer en meer van overtuigd dat dit verlangen om de Heilige Geest het sleutelwoord is. Onlangs hoorde ik nog enkele getuigenissen, uit onze gebedsgroepen. Het trof me telkens dat deze zussen en broers zegden: “Ik werd geraakt door de vreugde of de uitstraling van degene die de zeven weken gaf. Ik verlangde datzelfde wat die bezat!”. Patti zegt hetzelfde van een protestantse vrouw die een getuigenis gaf tijdens het weekend: “Hier stond iemand voor ons die Jezus persoonlijk en intiem scheen te kennen. Ze ervoer de kracht van de Heilige Geest…ik wist dat ik verlangde wat zij had”. Die zaterdag avond was een verjaardagsfeestje gepland. Patti ging naar de kapel, eigenlijk om anderen te overhalen naar de party te komen. Zij verhaalt: “Toen ik binnenkwam en knielde voor Jezus, trilde ik op mijn benen, vervuld met ontzag voor zijn majesteit. Ik werd overrompeld door het besef dat Hij de Koning der koningen is…Een sterker verlangen om mezelf onvoorwaardelijk aan God over te geven, overwon mijn vrees. Ik bad: ‘Vader, aan U geef ik mijn leven. Wat U ook van mij vraagt, ik aanvaard het… Leer me toch om Jezus te volgen en te beminnen, zoals Hij bemint’. Het volgende ogenblik was ik vervuld met de genadevolle liefde van God… Het uur daarop voerde God vele studenten naar de kapel” . Allen werden geraakt door de Geest, zij werden gedoopt in de Geest. Het was inderdaad een verjaardagsfeest geworden, de geboorte van de Katholieke Charismatische Vernieuwing. Het is goed het volledige getuigenis te lezen in ‘Jezus leeft’. Ik ben ervan overtuigd dat deze open dag een bijzonder ogenblik is voor de Charismatische Vernieuwing in Vlaanderen waar wij ons in gebed op voorbereid hebben. Ik geloof dat vandaag de Heilige Geest met kracht over ons komt, zoals toen tijdens het Duquesne Weekend.
Wij willen uitgaan van de ervaring dat het leven van ons en van 120 miljoen christenen over de hele wereld diepgaand veranderde nadat zussen en broers over ons gebeden hebben voor een nieuwe uitstorting van de Heilige Geest, toen wij gedoopt werden in de Heilige Geest. Dit is de grondervaring waarop heel de spiritualiteit van de Charismatische Vernieuwing gebouwd is.
Tijdens het Internationaal Leiders Colloquium ter gelegenheid van de Pinksterviering in 2006 werd er gedeeld over de essentiële aspecten van de Charismatische Vernieuwing. Vijf elementen werden aangegeven:
1° Als eerste: gelovigen het belang van het doopsel in de Geest bijbrengen;
2° hen aanmoedigen om de charismen te gebruiken;
3° hen helpen om te komen tot een persoonlijke relatie met Christus;
4° de noodzaak van evangelisatie en
5° de noodzaak om te groeien tot persoonlijke heiligheid.
Vandaag willen we het hebben over de grondslag van elke charismatische ervaring: de doop in de Geest.
I. Onze ervaring van de doop in de Geest
Onlangs ontving ik het getuigenis vanuit de Credo groep in Kortrijk over de ervaring van Pater Jos Biesbrouck o.m.i.. Hij stichtte de eerste charismatische gebedsgroep in Vlaanderen op 4 september 1971. Nu we dankbaar de veertigste verjaardag gedenken van de wereldwijde Katholieke Charismatische Vernieuwing, is het goed stil te staan bij de ervaring van iemand die bij ons de voortrekker was. Jos ontmoette in de jaren 60 niet-
Als we hier vandaag samen komen is het omdat velen van ons hetzelfde kunnen getuigen namelijk dat ons leven veranderd werd door de doop in de Geest. In vele opzichten gelijkt dit op de ervaring van de eerste apostelen op Pinksteren. Jezus beloofde aan de Elf dat zij kracht zouden ontvangen en dat ze getuigen zouden worden door de komst van de Heilige Geest (Hand. 1,8). Van angstige, zwakke mensen werden zij omgevormd tot apostelen die het aandurfden om zonder vrees het evangelie te verkondigen aan dezelfde Joden die Jezus ter dood hadden gebracht. Ook wij ervaren dat we kracht ontvangen om te getuigen van ons geloof, dat we gestuwd worden om God te loven en om die lofprijzing in het publiek te verwoorden. Er is wel een belangrijk verschil. Petrus verkondigde de boodschap aan mensen voor wie ze totaal nieuw was. Wij moeten getuigen bij mensen die door hun doopselsacrament eigenlijk reeds de Heilige Geest ontvangen hebben. De belofte van Jezus, door Petrus verwoord op Pinksteren: “Bekeer u! Ieder van u moet zich laten dopen in de naam van Jezus Christus tot vergeving van uw zonden. Dan zult u de gave van de Heilige Geest ontvangen.” (Hand. 2,38) blijft niet beperkt tot heidenen die Christus in hun leven aanvaarden maar is ook bedoeld voor christenen die reeds het sacramenteel doopsel ontvangen hebben. Het moet heel duidelijk zijn, en we moeten hier werkelijk alle verwarring uitsluiten, dat de ervaring van het doopsel in de Geest niet betekent dat we het sacrament van het doopsel een tweede maal ontvangen. Wel is het zo dat de initiatie tot een persoonlijk christelijk leven kan en moet vervolledigd worden. Door ons doopsel zijn we volledig ingelijfd in het Lichaam van Christus maar onze persoonlijke beaming, ons persoonlijk ‘JA’ kan en moet nog groeien.Indien iemand voor de eerste maal in zijn of haar leven de persoonlijke beslissing neemt om voortaan consequent te leven als een christen, meen ik dat we werkelijk kunnen spreken van een vervolledigen van de christelijke initiatie.
II. Wat zeggen de evangelisten over ‘dopen in de Geest’ ?
De vier evangelisten vermelden allen dat Johannes de Doper de profetie uitsprak dat Jezus zal dopen in de Geest. Marcus en Johannes beperken er zich toe te zeggen: “Hij zal u dopen in de Heilige Geest” (Marc. 1,8; Joh. 1,33). Matteus en Lucas voegen er iets aan toe dat duidelijk maakt wat Johannes de Doper met zijn profetie bedoelde: “Hij zal u dopen in de Heilige Geest en vuur” (Mat. 3,11; Luc. 3,16). Zij verwoorden wat de Doper bedoelde: hij verwees naar de profeten van het Oude Verbond; zij spraken over het reinigende oordeel waarbij het hele volk gezuiverd wordt maar waarbij ook diegenen die geen berouw tonen, veroordeeld worden. Vandaar de verwijzing naar het vuur. Marcus en Johannes verwoorden reeds de latere christelijke interpretatie van de profetie van Johannes de Doper. Zij verwijzen niet langer naar het messiaanse oordeel maar naar de belofte van een uitstorting van de Heilige Geest die eveneens door de profeten van het Oude Verbond voorspeld werd. Jesaja zegt: “totdat uit de hoge de Geest over ons wordt uitgestort” (32,15); “Ik zal mijn Geest uitstorten over uw nazaten en mijn zegen over uw telgen” (44,3). Ezekiël zegt in de gekende profetie: “Ik zal u een nieuw hart geven en een nieuwe geest in u uitstorten. Ik zal het stenen hart uit uw lichaam verwijderen en u een hart van vlees geven. Mijn Geest zal ik in u uitstorten” (36,26-
III. Wat zeggen de Handelingen en Paulus ons over ‘dopen in de Geest’?
Lucas verhaalt ons inderdaad hoe de profetie van Johannes de Doper vervuld werd. Hij legt er de nadruk op dat het Jezus zelf is die de belofte uitspreekt: “Ga niet weg uit Jeruzalem, maar blijf wachten op de belofte van de Vader die jullie van Mij hebben gehoord; immers Johannes doopte met water, maar jullie zullen gedoopt worden in de Heilige Geest, binnen enkele dagen” (Hand. 1,4-
IV. De doop in de Geest een gave voor heel de Kerk
Allan Panozza, de voorzitter van ICCRS zei in Fiuggi dat er wereldwijd 120 miljoen christenen de doop in de Geest ontvangen hebben, dit op een totaal van haast één miljard. Dit betekent slechts 12% van de christenen en de vraag die we ons moeten stellen, is of die gave dan enkel tot hen beperkt blijft. Denken we even aan de ervaring van Petrus bij zijn bezoek aan de heiden Cornelius: “Nauwelijks was ik begonnen te spreken of de Heilige Geest daalde op hen (heidenen) neer zoals in het begin ook op ons” (Hand. 11,15). Heidenen werden gedoopt in de Geest. Het doopsel in de Geest is ook nu niet beperkt tot de Charismatische Vernieuwing. Het is een gave door de Heer bedoeld voor heel zijn Kerk, voor allen die de naam van Jezus beleiden. Zoals de engel aan Maria zei: “Want voor God is niets onmogelijk. Toen zei Maria: ik ben de dienares van de Heer, laat met mij gebeuren wat u gezegd hebt” (Luc. 1,37-
Wij zijn te zeer geneigd om de liefde van God en de kracht van de Geest te beperken tot ons eigen kleine wereldje. De doop in de Geest is bedoeld voor alle mensen, ook voor hen die op dit ogenblik Jezus nog niet kennen. Herinneren we ons maar Cornelius. Hij was toch een heiden! Daarom is het zo nodig dat die blijde boodschap vreugdevol maar ook met kracht verkondigd wordt aan heel de wereld. Het congres Brussel-
V. De doop in de Geest in ons leven.
Ik zou twee voorafgaande bemerkingen willen maken:
1° Het is niet omdat over iemand gebeden wordt voor de doop in de Geest dat dit ook automatisch effect heeft. Bij het sacramenteel doopsel , geloven wij dat diegene die gedoopt is, de genade ontvangen heeft om in het Lichaam van Christus ingelijfd te zijn.. Wij zien daarbij geen tastbare gevolgen, ook al omdat het meestal gaat om kleine kinderen. Maar als wij geloven dat de doop in de Geest betekent dat wij op een nieuwe wijze de kracht van de Geest ervaren, kunnen we niet zeggen dat iemand gedoopt is in de Geest, wanneer we geen enkel teken zien dat in het leven als christen van die persoon iets veranderd is. Dan bedoel ik niet dat er bepaalde charismen als bij voorbeeld het spreken in talen moeten zichtbaar worden, maar wel dat een meer consequente christelijke levenshouding met een groei in geloof, hoop en liefde bewerkt wordt. Een diepere vreugde en vrede zijn ook zichtbare tekenen die mensen aanspreken .
2° Als we spreken over een nieuwe doorbraak van de Geest, moet het duidelijk zijn dat dit niet een eenmalige gebeurtenis hoeft te zijn. Ik geloof dat tijdens ons leven hier op aarde er geen enkel ogenblik is waarop de Heer ons niet een nieuw krachtig geschenk kan geven van zijn Geest waardoor we gedreven worden om een nieuwe zending te aanvaarden in dienst van zijn Rijk. Het kan eveneens een ervaring zijn van een nog radicalere bekering. Er kan dus meerdere malen over ons gebeden worden voor een vernieuwde doorbraak.
Zijn we ons voldoende bewust van hetgeen de doop in de Geest in ons leven kan bewerken? Als we op geen enkel van de domeinen die ik ga aanhalen een verandering in ons leven ervaren hebben, is het noodzakelijk dat we ons ernstig durven bevragen of we wel gedoopt zijn in de Geest. Het is immers niet omdat over ons gebeden werd met handoplegging dat we automatisch ontvankelijk stonden voor die doorbraak van de Geest in ons. Daarom is het goed dat we de volgende aandachtspunten overwegen daar het toetsstenen zijn om na te gaan of de ervaring van de doorbraak in de Geest in ons leven effectief was en is. Zoals Nicodemus moeten we bereid zijn onszelf steeds opnieuw in vraag te stellen!
1° De doop in de Geest is een genade die in ons leven een bron ontsluit.
Het beeld van het water is wellicht het meest sprekend voor ons. Op het Loofhutten feest zegt Jezus plechtig: “Op de laatste dag, het hoogtepunt van het feest, stond Jezus daar en riep: ‘Heeft iemand dorst, laat hij dan naar Mij toekomen, en laat drinken wie in Mij gelooft! Zoals de Schrift zegt: uit zijn binnenste zullen stromen levend water vloeien’. Hiermee doelde Hij op de Geest die men zou ontvangen als men tot geloof in Hem kwam” (Joh. 7,37-
2° Het voornaamste effect is dat we beleven dat Christus de Heer van ons leven wordt.
We ontdekken, we herontdekken of we verdiepen onze relatie met Jezus als de Heer van ons leven. Paulus beleefde dit werkelijk: “Want voor mij is leven Christus” (Fil. 1,21). “Sterker nog, ik beschouw alles als verlies, want het kennen van mijn Heer Jezus Christus gaat alles te boven. Om Hem heb ik alles prijsgegeven” (Fil. 3,8). “Gered heeft God ons door het bad van de wedergeboorte en vernieuwing door de Heilige Geest die Hij uitvoerig over ons heeft uitgestort door Jezus Christus, onze Redder” (1 Tit. 3,5-
3° Het woord van God ontvangen.
De belofte van Jezus wordt waarheid: “Eigenlijk heb Ik u nog veel te zeggen maar je kunt het nu nog niet verwerken. Wanneer de Geest der waarheid komt, zal Hij jullie leidsman naar de volle waarheid zijn” (Joh. 16,12-
4° De groei tot eenheid.
De doop in de Geest bewerkt in ons de éénheid met Jezus en met elkaar. Luisteren we naar twee schriftwoorden: “Niet alleen voor hen bid Ik, maar ook voor diegenen die door hun woord in Mij geloven: dat ze allen één mogen zijn. Zoals U, Vader, in Mij bent en Ik in U, zo moeten zij in Ons zijn, zodat de wereld kan geloven dat U Mij gezonden hebt” (Joh. 17,20-
5° De openheid voor de vruchten van de Geest.
De doorbraak van de Geest bewerkt in ons dat de vruchten van de Geest zichtbaar worden in ons leven. “Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, vertrouwen, zachtmoedigheid, zelfbeheersing” (Gal. 5,22-
6° De openheid voor de charismen.
De beleving van de charismen is niet de eerste toetssteen om na te gaan wat de doop in de Geest in ons bewerkt. Toch is het zo dat de Geest steeds een aantal genadegaven of charismen schenkt om het Lichaam van Christus mede door onze bediening, op te bouwen Voor ieder van ons zijn dit verschillende gaven. Het is wel belangrijk dat we ontdekken welke de charismen zijn die de Geest ons schenkt. Deze onderscheiding kunnen we deels zelf ervaren maar uiteindelijk is het de gemeenschap, de zusters en broers van de gebedsgroep, van de gemeenschap, van de parochie die ons zullen tonen dat we die dienst beoefenen die we als de meest normale zaak beschouwen maar waarbij anderen ons bevestigen hoe belangrijk die bediening is voor de gemeenschap. Wij kennen allen de verschillende opsommingen die Paulus ons geeft maar we moeten bewust zijn dat hij nooit een exhaustieve lijst van charismen geeft. We vinden opsommingen in Romeinen 12,6-
7° De genade om te getuigen en te evangeliseren.
Wat zien we na de pinksterervaring gebeuren bij de apostelen? Van bange leerlingen die zich voor de Joden verborgen, werden ze blije, moedige getuigen. “Wij kunnen in ieder geval niet zwijgen over wat we gehoord en gezien hebben” (Hand. 4,20), zeggen Petrus en Johannes wanneer ze gevangen voor het Sanhedrin verschijnen. Het is ook de ervaring die we met Brussel-
8° De liefde voor de Kerk en de sacramenten.
De Heilige Geest is een Geest van eenheid en zeker niet van verdeeldheid. Ik meen dat voor velen de doorbraak van de Geest ook betekent dat ze de Kerk op een nieuwe manier ontdekken. Heel bijzonder hierbij is de ontdekking of de herontdekking van de sacramenten.
Voor mij persoonlijk was de beleving van de eucharistie steeds een bron van vreugde en sterkte in mijn priesterleven. Toch heb ik ook als vrucht van het gebed voor de doop een verlangen naar de eucharistische aanbidding ontvangen. Zeer belangrijk was voor mij de herontdekking van het sacrament van de verzoening in mijn leven. Ik had de honger ernaar verloren. Meteen ontving ik ook een bediening van dit sacrament voor zusters en broeders. Het komt erop aan dat we in het leven van de Kerk van vandaag het belang van de sacramenten als bronnen van Gods liefde voor ons en de anderen beleven en doorgeven. Ik ben ervan overtuigd dat we als Charismatische Vernieuwing hierbij een bijzondere inbreng kunnen hebben in de Kerk van vandaag.
Op een ogenblik dat de Kerk van vele kanten, ook vanuit eigen katholieke kringen aangevallen wordt, zal de Geest ons het geschenk geven onze Kerk lief te hebben, een Kerk met zovele schatten van genade maar evenzeer met vele zwakheden. Ik mocht dankbaar ervaren dat ik een grote liefde ontvangen heb voor onze Kerk, waar ik nochtans, meer dan vele anderen geconfronteerd werd met haar zwakheden. Ik mocht haar beleven als mijn Moeder, die inderdaad ook vele rimpels vertoont en die gebouwd is op zondige en zwakke mensen. Denken we maar aan de verloochening van Petrus, de eerste paus en aan de vlucht van de alle apostelen behalve Johannes, bij de kruisdood van Jezus. De Kerk liefhebben impliceert ook dat we naar haar boodschap luisteren; dat we ons inspannen om hetgeen ze ons leert te zien als geïnspireerd door de Geest. Waar er zoveel kritiek gespuid wordt over de Kerk, is het niet gemakkelijk om tegen stroom te roeien en op te komen voor de evangelische waarden die ze verdedigt. Ook hiervoor ontvangen we de nodige kracht van de Geest.
De Heer Jezus nodigt ons vandaag uit om onze dankbaarheid te uiten voor de ontvangen doorbraak van zijn Geest in ons leven. Hij wil ook in ons het verlangen leggen om te groeien tot een steeds diepere intimiteit met Hem. Vandaag vragen we allen samen dat zijn Geest in ons een vernieuwde doorbraak van de Geest bewerkt. Hiervoor hebben we de laatste weken volhardend gebeden! Ik geloof samen met u, dat dit gebed heden verhoord wordt. Moeder Maria die overschaduwd is door de Heilige Geest, is hierbij onze hemelse voorspreekster.
Wilfried Brieven, Mechelen Scheppersinstituut 31/3/2007.